گروه اجتماعي موج؛ 
سيد احمد نبوي، مدير کل پيشين نظارت و ارزيابي سازمان محيط زيست، معتقد است حدود 500 هزار صنعت موجود در کشور 4 ميليون تن در سال (4 ميليارد کيلو) پسماند توليد مي کنند که معلوم نيست کجا امحا مي شود؟ اين پسماندها بسيار خطرناک است، ما براي امحاي اين پسماندها قانون و راهکار و حتي مرکز امحا داريم اما بخش زيادي از اين 4 ميليون تن که عمدتا در شهرهاي بزرگ توليد مي شود، شبانه سوزانده مي شوند، پسماند سوزي شبانه آلودگي را اطراف شهرهاي صنعتي بزرگ که شبانه دود مي شود، صبح لايه دودي را سراسر شهر مي گيرد، اين لايه حاصل از دود خودروها نيست.
عرصه نظارت و ارزيابي محيط زيست يکي از مهم ترين و حساس ترين بازوهاي سازمان محيط زيست براي رصد وضعيت محيط زيستي کشور است، سيد احمد نبوي در زمان مديريت خود به عنوان مديرکل نظارت و ارزيابي سازمان محيط زيست که زمان زيادي هم از آن آن نمي گذرد، گزارش‌ها و کشفيات بسياري از تخلفات ارائه داده است که اين موضوع بهانه اي شد تا در يک گفت و گوي رو در رو با وي در خبرگزاري موج شرايط موجود محيط زيست کشور را بررسي کنيم که در ادامه مي خوانيد.

وضعيت محيط زيست ايران را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
شايد سال هاي گذشته خيلي به محيط زيست توجه نمي شد و در واقع محيط زيست جزو اولويت‌هاي کشورمان نبود، اما امروز محيط زيست تبديل يک اولويت شده است. 
محيط زيست کشور شرايط مناسبي ندارد، به جاي اين که تمام نگاه ما به اتفاقات و تصميمات مذاکرات هسته اي باشد به اين توجه کنيم که آب، خاک، هواي کشور که زيرساخت هاي اصلي کشوراند در حال نابودي است. ما مي توانيم سلاح استراتژيک و صنعت نوين نداشته باشيم اما آيا مي توانيم خاک سالم نداشته باشيم؟
مي گوييم خودمان مي کاريم، خودمان توليد مي کنيم و به تحريم ها توجهي نداريم، اما؛ اين خودکفايي مستلزم داشتن خاک، آب و هواي سالم است. براي اين امر بايد مفهوم توسعه را باز تعريف کنيم، توسعه ناهمگون و اشتغال با مفهوم اشتغالزايي و بدون در نظر گرفتن آلودگي هاي خاک و آب بيهوده است.

با تاثير تحريم بر آب خوردن مردم از نگاه رئيس جمهور موافقيد؟
به هيچ وجه قبول ندارم، فکر مي کنم آقاي رئيس جمهور مثال خوبي را انتخاب کرده باشد؛ ايشان در نوع مثال خواست سخت ترين وضعيت را به عنوان مثال بياورد، اما؛ اين مثال درستي نيست. من معتقدم تحريم‌ها تازگي ندارد، تحريم‌هاي عليه کشورمان 30 سال پيش شروع شده و البته در اين مقطع تشديد شده است، مقام معظم رهبري بحث اقتصاد مقاومتي را در مقابل همين تشديد تحريم ها مطرح کرده است چراکه اقتصاد مقاومتي را در شرايط عادي مطرح نمي کنند، بايد توجه داشته باشيم که در اقتصاد مقاومتي رفتارهاي تجملاتي مثل حفر چاه هاي سطحي که پولدارها مي زنند براي پر کردن استخرهاي شخصي و تفريحي جايي ندارد. 
بايد ديد در اوج گرفتن کشاورزي مکانيزه نقش اقتصاد مقاومتي کجاست. کدام چاه‌ها بايد کور شوند بايد جلوي پول هاي کثيف گرفته شود و آن پول‌ها را هزينه کشاورزي مدرن و مکانيزه کنيم. 
ما اقتصاد مقاومتي را شنيديم، نوشتيم و درباره آن تبليغات کرديم ولي هرگز نيامديم درباره آن کاري کنيم، من فکر مي کنم فرداي ايران مانند امروز که دولت قبلي را به محاکمه مي کشد، فرداي ايران نيز اين دولت را هم براي اقتصاد مقاومتي محاکمه کند. بايد ديد سهم اين دولت از خاک پاک چقدر بوده است، هر کس به اندازه اي که اين خاک را آلوده کرده است بايد پاسخگو باشد.
خاک سالم، آب سالم و هواي سالم در اقتصاد مقاومتي تعريف دارد و اين سه شاخصه لازم است که بدانيم پاکسازي مي کنيم که اين اتفاق نيفتاده و امروز به اوج خود رسيده است. ما به نقطه بحران در محيط زيست رسيده ايم و دراين شرايط همه بايد پاسخگو باشند.

چرا سازمان محيط زيست قدرتمند عمل نمي کند؟
معاونت رئيس جمهور بايد قدرت داشته باشد چرا که نظارت بالادستي مجلس را ندارد اين که چرا نمي تواند عمل کند بخش عمده آن به دليل وجود مديران فاسد و نالايق در کشور است، گاهي اوقات برخي دستگاه‌ها (مثل منابع طبيعي، نيروي هاي نظامي مسوول، برخي از دواير قضايي، شورا ياري ها، شوراي دهستان ها و...) همه با هم پول مي گيرند و منطقه حفاظت شده را بين خود تقسيم مي کنند. اين مديران بهه جاي آن که با اتحاد خود منطقه حفاظت شده را حفظ کنند، به دليل فساد و نالايقي شان نه تنها حفظ نمي کنند، بلکه مناطق را از دست مي دهند.

ميزان زمين خواري‌ها در مناطق حفاظت شده چقدر است؟
11 درصد از کل خاک کشور را مناطق حفاظت شده تشکيل داده اند که متاسفانه از اين 11 درصد يک درصد از ميان رفته است.
توانستم در دوره مديريتم در سازمان محيط زيست، حدود 3 هزار هکتار اراضي تصرف شده در کل کشور را کشف و ضبط کنم اما ميزان زمين خواري‌ها خيلي بيش از اين است، اگر تسلط ما بر مناطق افزايش مي يافت، به عددي حدود 40-50 هزار هکتار کشف مي رسيديم ولي ما به 3 هزار هکتار مستقيم دست پيدا کرده و مستند سازي کرديم و بر آنها مشرف شديم. البته توقفي که در زمين خواري ها ايجاد کرديم در حوزه بخش خصوصي بوده است، آن چنان که مقام معظم رهبري نيز در سخنانشان در 17 اسفند 93 اشاره کردند، بسياري از تخريب ها وزمين خواري ها مربوط به بخش دولتي است، و شايد اين رقم کشف شده يک درصد از آن تصرفات نبايد البته بسياري از اين تصرفات خارج از محدوده حفاظتي سازمان محيط زيست است مثلا دريا را خشک کردند و در آن پيش روي کرده اند. اتفاقي که در محدوده جزيره قشم افتاده است، از اين جنس تخريب ها فراوان داريم.
عوامل محيط زيست براي باز پس گيري‌ تصرفات بايد پيگير باشند و عناصري درمحيط زيست به کنکاش و به دنبال رسيدن پرونده ها به دادگاه و رسيدگي قضايي باشند، نمي توان از قوه قضائيه انتظار داشت يک تنه جلوي تخلفات بايستد، سازمان محيط زيست به عنوان دستگاه نظارتي بايد همراه اين قوه باشد، همان طور که در بازپس گيري 3 هزار هکتاري ذکر شده قوه قضائيه به ما کمک‌هاي شاياني کرد و در زمان شناسايي مجرمان زمين خواري، ما شعبه ويژه اي را به زمين خواري ها اختصاص داديم، علاوه بر اين صداو سيما هم بي نظير عمل کرد. اين نشان مي دهد که اين موضوع به چپ و راست ربطي ندارد. قوه قضائيه و صدا و سيما شايد متهم به يک جريان سياسي خاص باشند ولي در اين کار اين گونه نبوده است، واقعا همکاري کردند.

وضعيت معدن کاوي در مناطق چهارگانه را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
در خاک کشور معادن و عناصر کاني زيرزميني بسياري وجود دارد، برخي از اين معادن در مناطق حفاظت شده قرار گرفته است، مجلس، سازمان محيط زيست و همه دستگاه‌ها بايد از 11 درصد خاک مناطق حفاظت شده ايران چشم بپوشند، قرار نيست ما همه خاک را اين نسل از بين ببريم و از آن استفاده کنيم. 
برداشت از اين 11 درصد خاک کشور ممنوعه است و نبايد با تغيير مديران دستخوش تغيير نشود، به اين امر متعهد شويم و براساس سخنان رهبري جرم انگاري کنيم و هر مديري را که در مناطق چهارگانه مجوزي صادر کرد را محکوم اعلام کنيم.
براي مثال معاون پيشين محيط طبيعي سازمان محيط زيست که چند روز گذشته جا به جا شد، به برخي مجوز مي داد و به برخي نمي داد، اين آقا گفت: آشوراده را داديم و اشتباه کرديم! اگر وي براي اين واگذاري محکوم مي شد مدير بعدي جرأت نمي کرد اين کار را تکرار بکند. مجوز دادي و فهميدي اشتباه کردي و بايد پس بگيري؟ 
به دليل اين مشکلات معتقدم ما نيازمنديم که جرم انگاري در حوزه محيط زيست انجام شود و البته مراقب باشيم 89 درصد باقيمانده محيط زيست کشور نيز تخريب نشود. معدن کاوي باعث مخروبه شدن محيط زيست نشود، در کشور ما در حال حاضر پس از برداشت از معدن، معدن را به صورت مخروبه رها مي کند و اين معادن رها شده مرکز ريزگردهاي داخلي مي شود.

چرا در حوزه هاي ديگر به جز زمين خواري‌ها مقصران شناسايي و دادگاهي نمي شوند؟
درست است که زمين خواري براي بخش خصوصي براي شوراها، شهرداري ها و... نان دارد اما درجاهاي ديگري مثل آلايندگي کارخانه‌ها منافع بيشتري هست.
در کشور ما چند درصد از صنايع جريمه آلايندگي مي دهند؟ از حدود 500 هزار صنعت در کشور، تنها حدود 3-4 درصد در چند سال گذشته ايجاد شده‌اند، که عمده اين‌ها مربوط به 20 تا 40 سال قبل است و نوسازي هم در آن‌ها انجام نگرفته است. تنها 10 درصد از اين صنايع نوسازي شده اند که با 3 درصد صنايع جديد 87 درصد مابقي صنايع کجايند؟ که مطمئنا نه نوسازي شده اند و نه بازسازي!
87 درصد صنايع کشور آلاينده است. آيا ما از اين صنايع جريمه آلايندگي مي گيريم؟ البته قبول دارم شرايط کشور، شرايط سختي است اما اين صنايع بايد بدانند متخلفند و اين تخلف بايد به آنها تفهيم شود و با آنها کج دار و مريض برخورد کرد.
دادگاه مي گويد نمي توانم صنعت را تعطيل کنم، چون اشتغال از بين مي رود، اما به مدير صنعت مي گويد پولي که کسب مي کني را براي پاداش کارکنانت خرج نکن. براي اصلاح آلايندگي ات خرج کن.
در بازديد‌هاي فصلي (4 دوره در هر سال) که از کارخانه‌هاي انجام مي شود اگر در دو دوره کارشناس، آلايندگي صنعت را اعلام کند آن مجموعه صنعتي تبديل به صنعت آلاينده مي شود و بايد جريمه سنگيني پرداخت کند که اين اتفاق نمي افتد بايد توجه داشته باشيم که آزمايشگاه هاي معتمد حد واسط ميان سازمان و صنعت هستند.

مقصر آلودگي هوا خودروها يا صنايع آلاينده اند؟
اين تقلب است که ما همه چيز را گردن خودروها مي اندازيم، صنايع پسماند توليد مي کنند و آن پسماند، پسماند خطرناک است که با پسماند شهري و عادي متفاوت است. که به آن پسماند صنعتي مي گويند و در برخي موارد به پسماند ويژه و خطرناک تبديل مي شود!
از 500 هزار صنعت موجود در کشور 4 ميليون در سال يعني 4 ميليارد کيلو پسماند توليد مي شود که معلوم نيست کجا امحا مي شود؟
اين پسماندها بسيار خطرناک است، ما براي امحا اين پسماندها قانون و راهکار و حتي مرکز امحا داريم اما بخش زيادي از اين 4 ميليون تن که عمدتا در شهرهاي بزرگ مستقرند شبانه سوزانده مي شود، پسماند سوزي شبانه آلودگي را اطراف شهرهاي صنعتي بزرگ که شبانه دود مي شود صبح لايه دودي را سراسر شهر مي گيرد، اين دود، حاصل از دود خودروها نيست.

وضعيت خريد و فروش قاچاق حيات وحش در کشور چگونه است؟
بحث خريد و فروش قاچاق حيات وحش در کشور مغفول مانده بود و من اين بحث را در سازمان محيط زيست مطرح کردم. امروز که دارم با شما صحبت مي کنم تمام قضات کشور، به اين موضوع حساس شدند، جريمه کشتار حيات وحش بالا رفته است.
در قاچاق امحا و احشا و پوست و قاچاق اعضاي حيات وحش پول هايي که جا به جا مي شود سر به فلک مي زند و هيچ کس هنوز نتوانسته عدد حاصل را از اين تجارت غير قانوني برآورد کند.
براي مثال با قاچاق مرجان ها و جاندران دريايي، فروشندگاني مرجان‌هاي زنده که از در آکواريوم هاي خيابان هاي تهران فروخته مي شود، مافيا دارد. آنقدر ارزش دارد که خيلي‌ها با ريسک وارد آن شوند. اين دست اندازي به منابع دريايي بسياري از سواحل به حال نابودي کشانده و دريا در حال تبديل شدن به لجنزار است؛ چراکه اکوسيستم دريا بهم ريخته است.

در این ویدئو مهندس سید احمد نبوی مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست و کارشناس محیط زیست در حوزه آلودگی و تخلفات زیست محیطی؛ گزارش تکان دهنده ای از میزان تولید بالای 4 میلیون تن زباله عفونی در کشور ارائه کرد و از شرایط بد امحا و دفن غیر اصولی این زباله ها و بازگشت آن به چرخه زندگی انسانی خبر داد!

(برای تماشای ویدئو به قسمت رسانه در پایین صفحه رجوع کنید.)

خبر تصویری است؛

برای دیدن ویدئو روی برنامه جاوا اسکریپ در پایین صفحه کلیک کنید

خبر تصویری است؛

برای دیدن ویدئو روی برنامه جاوا اسکریپ در پایین صفحه کلیک کنید.

خبر تصویری است؛

برای دیدن ویدئو روی برنامه جاوا اسکریپ در پایین صفحه کلیک کنید.

برای دیدن ادامه مصاحبه  می توانید از منوی ویدئو قسمت دوم و سوم این مصاحبه را ببینید و یا برای دانلود فایل کامل مصاحبه روی فایلهای موجود در بخش "بارگیری پیوستها" کلیک کنید.

(فایلها جهت تسهیل در دانلود و اجرا با حجم پایین ارائه شده اند.)